Bøger af Alles Over Historia

De winnaar van een slag heeft vaak de meeste soldaten of de beste wapens. Maar beide voordelen kunnen tenietgedaan worden door tactisch inzicht. Dat wisten Alexander de Grote en Napoleon donders goed. Zij hielden steevast het hoofd koel, net als de Russische generaal Zjoekov in de Slag bij Koersk in 1943. Het Rode Leger was in de meerderheid, maar de Duitse Tiger- en Panthertanks hadden een groter bereik en een dikkere bepantsering dan de Russische tanks. Zjoekov verschanste zich dan ook achter mijnenvelden en prikkeldraad en wachtte de Duitse aanval af. Pas toen de Duitsers zichzelf uitgeput hadden, sloeg hij toe. Hij verraste hen met een snelle, massale tankaanval. Na een bloedbad dat uitdraaide op man-tegen-mangevechten, waren de Duitsers verslagen aan het Oostfront. In De grootste successen op het slagveld vind je de beste voorbeelden van slagen waarbij koelbloedigheid en tactiek de doorslag gaven.

De timing was perfect. Toen de eerste kruisvaarders in 1096 met de zegen van de paus naar het Heilige Land trokken, waren de moslims in een interne strijd verwikkeld en konden de Europese ridders hun gang gaan. De zeges volgden elkaar op en in 1099 veroverden de christenen Jeruzalem. Islamitische mannen, vrouwen en kinderen werden afgeslacht. De moslimwereld was in shock en de kaliefen zonnen op wraak. Maar de kruisvaarders hadden het Heilige Land in hun greep en versterkten het met een netwerk van onneembare burchten. Pas 100 jaar later werden de kaliefen verenigd onder één sterke legerleider. Saladin liet in de Slag bij Hattin zien wat hij in de woestijn vermocht en consolideerde zijn positie door in 1187 Jeruzalem te veroveren. 100 jaar golfde de strijd op en neer, maar toen de Ottomanen in 1453 Constantinopel veroverden, waren het Byzantijnse Rijk en de christelijke opmars in het oosten ten einde.

In 1918 beginnen soldaten in een kazerne in de VS uit hun mond en oren te bloeden. De mysterieuze ziekte verspreidt zich razendsnel, en een paar weken later zijn drie continenten getroffen. In een jaar tijd maakt de ziekte 50 miljoen slachtoffers. De aandoening, die de Spaanse griep genoemd wordt omdat vooral de Spaanse pers erover schreef, wordt veroorzaakt door een nieuw virus. Er is geen kruid tegen gewassen, maar de kwaal verdwijnt weer even plotseling als hij is opgedoken. Uit later onderzoek blijkt dat het om een vogelgriep ging die was gemuteerd en zo mensen kon besmetten. Vaak zijn gevaarlijke ziekten overgesprongen van dier op mens, en hier lees je alles over de dodelijkste epidemieën die daarvan het gevolg waren.

De naam Adolf Hitler roept – zelfs bijna driekwart eeuw na de val van het Derde Rijk – nog veel afgrijzen, verachting en verwondering op. Hoe kon een mislukte schilder een heel volk inpalmen? Hoe kon hij van een onbeduidend partijtje met 55 leden een miljoenenbeweging maken? Deze uitgave geeft het antwoord. Hier lees je het verhaal over de zoon van een douanebeambte uit Braunau die de nazibeweging vormgaf en de Duitsers hersenspoelde om zijn grote droom te verwezenlijken. Met bangmakerij en geweld. Met een ijskoud cynisme. En niet in de laatste plaats met een buitengewoon redenaarstalent. Maar bij de geschiedenis van nazi-Duitsland komt veel meer kijken dan de waanzin van één man. Het is de geschiedenis van een heel volk dat zich in de luren liet leggen en zijn ogen sloot voor moord en vervolging, en uiteindelijk bereid was zijn Führer te volgen in een oorlog die dood en verderf zaaide op een ongekende schaal.

Vóór een vrijmetselaarsleerling de loge in mag, moet hij in afzondering nadenken over de geestelijke reis die hij gaat maken. Ter inspiratie staat er ‘V.I.T.R.I.O.L.’ op de muur, een alchemistische aanduiding voor het zoeken naar het verborgene der dingen. Op tafel liggen enkele dijbeenderen en een schedel. Ze symboliseren dat het ritueel een soort sterven is, waarna de leerling als ingewijde herboren wordt. Het verblijf in afzondering is een van de vele rituelen van de vrijmetselaars, waarvan de meeste onbekend zijn voor buitenstaanders. Er zijn in de loop der geschiedenis allerlei genootschappen geweest met occulte, religieuze, politieke of economische doelstellingen. Wat ze gemeen hebben, zijn rituelen en strenge regels, onder meer over geheimhouding. De geslotenheid geeft de genootschappen kracht, maar wekt wantrouwen in de buitenwereld. Want wat gebeurt er als machtige mannen elkaar achter gesloten deuren ontmoeten?

In 1862 bezocht Abraham Lincoln het legerkamp van de Unie bij Sharpsburg in Maryland, VS. Twee jaar eerder was hij verkozen tot de 16e president van het land, en nu was het oorlog. Het conflict tussen de Noordelijke en Zuidelijke Staten over het recht om slaven te houden broeide al langer en was na zijn aantreden in een burgeroorlog ontaard. Het Zuiden scheidde zich af terwijl het Noorden het gezag van de Unie probeerde te hand haven. De burgeroorlog was maar een van de vele beproevingen van de jonge natie. Lincoln greep liever niet naar de wapens, maar een democratische republiek kon niet toestaan dat een minderheid in opstand kwam. Het Zuiden moest op zijn plaats worden gezet. De bevrijding van de slaven was dan ook niet vanaf het begin van de oorlog het hoofddoel. Maar in zijn Gettysburg Address in 1863 zei Lincoln dat iedereen gelijk geschapen is, zoals het staat in de Onafhankelijkheidsverklaring. Dat betekende ongeacht huidskleur.

Twee mannen zaten gebogen over de koffietafel met een opgerold dollarbiljet in hun neusgat. Over de tafel liep een lijntje wit poeder. De deelnemers begonnen elk aan hun eigen kant en snoven zo hard als ze konden. Ze wilden zo veel mogelijk cocaïne inhaleren voordat het lijntje op was. Cocaine chicken was een geliefd spelletje op de feestjes van de jetset van Los Angeles in de jaren 1970. De cocaïne kwam uit Colombia, en de drugsbaron Pablo Escobar verdiende iedere dag miljoenen dollars aan de Amerikaanse gebruikers. Er werd een hevige strijd geleverd om de markt: in de Colombiaanse karteloorlog vielen elk jaar 25.000 doden. De beestachtige moorden die Jack the Ripper in Londen pleegde, kostten ‘slechts’ vijf mensen het leven, maar de hele stad leefde in angst en de dader werd nooit gepakt. In het eerste nummer van Historische Hoogtepunten nemen we de misdaad onder de loep: van de middeleeuwse roofbaronnen tot de maffia in de VS.