Bøger af n Minh Tiế

Sa-di tr¿n ¿¿i không ¿¿¿c gi¿t h¿i ng¿¿i höc thú v¿t. Hãy t¿¿ng ¿¿n lòng yêu th¿¿ng c¿a cha m¿ và quy¿n thüc c¿a ng¿¿i b¿ h¿i. Nh¿ ¿¿n ¿n d¿y d¿ c¿a th¿y và b¿n h¿u, ph¿i tinh t¿n tu hành, c¿u ¿¿ cho cha m¿. Ph¿i th¿n tr¿ng ¿¿ng gây h¿i cho ng¿¿i khác, vì s¿ ác h¿i ¿y r¿i s¿ tr¿ l¿i h¿i mình. Th¿m chí không làm h¿i ¿¿n c¿ nh¿ng con v¿t nh¿ bé, h¿t th¿y các loài ¿¿ng v¿t. Hãy làm m¿i vi¿c lành, c¿u giúp k¿ ¿ói kh¿, khi¿n cho h¿t th¿y ¿¿u ¿¿¿c an ¿n. Lòng ngh¿ ¿¿n ng¿¿i khác nên không th¿ gi¿t h¿i. N¿u nhìn th¿y, nghe bi¿t höc nghi ng¿ s¿ gi¿t h¿i m¿t con thú là vì mình thì không th¿ ¿n th¿t con thú ¿y. Th¿y s¿ gi¿t h¿i, nên kh¿i lòng t¿, phát th¿ nguy¿n r¿ng: "Khi tôi thành ¿¿o, nguy¿n cho trong cõi n¿¿c không có s¿ gi¿t h¿i." Cho ¿¿n cây c¿ mà không c¿n dùng ¿¿n c¿ng không vô c¿ làm h¿i. Không ¿¿¿c gi¿ các th¿ khí gi¿i nh¿ g¿¿m ¿ao, cây g¿y, v¿t s¿c nh¿n... Không ¿¿¿c nuôi d¿¿ng súc v¿t, chim chóc ¿¿ ¿n th¿t. Không dùng các th¿ cung tên, ¿¿n b¿n ¿¿ s¿n b¿t muông thú. Không ¿¿¿c n¿i l¿a gây cháy r¿ng núi, làm h¿i ¿¿n sanh linh. Không tháo c¿n n¿¿c ao, h¿ höc ng¿n ¿¿¿ng n¿¿c ¿¿n, höc dùng các löi câu, l¿¿i, chài... ¿¿ ¿ánh b¿t, gi¿t h¿i các loài s¿ng trong n¿¿c. Không khai kh¿n nh¿ng n¿i r¿ng núi, ¿¿m l¿y ¿¿ làm rüng r¿y, tr¿ng tr¿t ng¿ c¿c. Ph¿m vào gi¿i này ch¿ng còn là sa-di n¿a.

Sách này ¿¿¿c phân làm ba quy¿n. Quy¿n th¿ nh¿t s¿u t¿m các tích truy¿n x¿a, nh¿m kh¿i d¿y tâm ni¿m r¿n ng¿a s¿ dâm d¿c. Quy¿n th¿ hai phân tích chi ti¿t lý l¿, nh¿m khai m¿, trình bày rõ v¿ ph¿¿ng pháp, cách th¿c ¿¿ r¿n ng¿a s¿ dâm d¿c. Quy¿n th¿ ba g¿m các ph¿n h¿i ¿áp, nh¿m c¿ng c¿ v¿ng ch¿c c¿n b¿n c¿a s¿ r¿n ng¿a dâm d¿c. Trình bày nh¿ th¿ là ¿¿ ¿i d¿n t¿ c¿n ¿¿n sâu, không th¿ ¿¿o ng¿¿c. Nh¿ng chuy¿n nhân qu¿ ¿¿¿c d¿n ra trong sách này, cùng v¿i nh¿ng ý ki¿n lu¿n bàn c¿a ng¿¿i x¿a, ¿¿¿c trích t¿ sách nào ¿¿u có c¿¿c chú rõ ràng, ¿¿ ng¿¿i ¿¿c có th¿ kh¿o ch¿ng. N¿u có tham kh¿o thêm các b¿n khác, ¿t s¿ nêu ra nh¿ng ch¿ sai khác ¿¿ làm c¿n c¿ so sánh làm rõ. X¿a nay nh¿ng chuy¿n liên quan ¿¿n trinh ti¿t và dâm d¿c, ph¿n nhi¿u d¿ ¿¿¿c m¿i ng¿¿i truy¿n mi¿ng kh¿p n¿i, n¿u xét th¿y không có s¿ tích ch¿ng c¿ rõ ràng thì ¿¿u löi b¿. ¿¿i v¿i nh¿ng chuy¿n nhân qu¿ rõ ràng trong hi¿n t¿i, ch¿a t¿ng có ai ghi chép thì thu th¿p ¿¿a thêm vào. Ng¿¿i x¿a ghi chép s¿ vi¿c th¿¿ng trình bày theo l¿i tr¿¿ng thiên, liên t¿c n¿i ti¿p nhau không phân ch¿¿ng m¿c, khi¿n ng¿¿i ¿¿c d¿ chán. Trong sách này d¿a theo m¿i s¿ vi¿c mà ¿¿t tiêu ¿¿, d¿a theo tiêu ¿¿ mà có l¿i khuyên b¿o khuy¿n khích, m¿i ch¿ ¿¿u rõ ràng, giúp ng¿¿i ¿¿c d¿ dàng phân bi¿t nh¿n hi¿u. Nh¿ng s¿ tích ¿¿a vào quy¿n th¿ nh¿t có xu¿t x¿ t¿ tác ph¿m c¿a r¿t nhi¿u tác gi¿ khác nhau, nên nguyên b¿n v¿n có nhi¿u s¿ khác bi¿t v¿ cách trình bày, gi¿ng v¿n... Nay khi ¿¿a vào sách này ¿¿u ch¿nh s¿a, thay ¿¿i ¿ôi chút ¿¿ có s¿ nh¿t quán. Nh¿ng sách khuyên nh¿c r¿n ng¿a s¿ dâm d¿c thì ng¿¿i x¿a tr¿¿c tác c¿ng ¿ã nhi¿u, nh¿ng ¿a ph¿n ch¿ trích d¿n s¿ tích x¿a, l¿y ¿ó làm ¿i¿u r¿n nh¿c mà thôi. Còn nh¿ vì ng¿¿i th¿c s¿ mu¿n h¿ th¿ công phu mà trình bày ph¿¿ng pháp c¿ th¿ chi ly, [v¿n d¿ng vào nh¿ng tr¿¿ng h¿p trong ¿¿i s¿ng h¿ng ngày nh¿ trong sách này] ¿t x¿a nay ch¿a t¿ng có.

An S¿ toàn th¿ là m¿t t¿p sách khuy¿n thi¿n ¿¿¿c ¿¿i s¿ ¿n Quang nhi¿u l¿n khen ng¿i. ¿ích thân ngài c¿ng ¿ã v¿n ¿¿ng, t¿ ch¿c vi¿c in ¿n l¿u hành, s¿ l¿¿ng lên ¿¿n hàng v¿n quy¿n. Vì th¿, l¿n ¿¿u tiên ti¿p xúc v¿i b¿ sách này b¿ng Hán v¿n, b¿n thân tôi ¿ã không kh¿i kh¿i sinh m¿t vài b¿n khön, nghi v¿n. Vì sao l¿i b¿n khön, nghi v¿n? Vì khi nhìn qua t¿ng m¿c sách này, n¿i b¿t lên là ph¿n Âm ch¿t v¿n qüng ngh¿a, v¿n d¿a vào bài v¿n Âm ch¿t c¿a V¿n X¿¿ng ¿¿ Quân ¿¿ gi¿ng r¿ng. Các ph¿n còn l¿i là Tây quy tr¿c ch¿, V¿n thi¿n tiên t¿ và D¿c h¿i h¿i cüng có th¿ t¿m ch¿a bàn ¿¿n, nh¿ng riêng v¿ bài v¿n Âm ch¿t thì d¿¿ng nh¿ không n¿m trong Giáo pháp c¿a ¿¿c Ph¿t. V¿n X¿¿ng ¿¿ Quân là m¿t nhân v¿t h¿ h¿ th¿t th¿t, tuy m¿t ph¿n truy¿n tích v¿ ông có th¿ t¿m cho là th¿t, nh¿ng l¿i có vô s¿ ¿i¿u ¿¿¿c thêu d¿t thêm chung quanh hình ¿nh c¿a ông, mà ph¿n l¿n ¿¿u là nh¿ng ki¿u ni¿m tin mông müi, thi¿u trí tü, n¿u không mün nói là mê tín. Nh¿ v¿y, nh¿ng l¿i truy¿n l¿i c¿a m¿t nhân v¿t nh¿ th¿ li¿u có ¿áng ¿¿ ng¿¿i Ph¿t t¿ ph¿i l¿u tâm nghiên t¿m h¿c h¿i hay ch¿ng? M¿t t¿p sách nh¿ v¿y li¿u có ¿áng ¿¿ l¿u hành r¿ng rãi hay không?... Nh¿ng ¿¿i s¿ ¿n Quang v¿n là b¿c long t¿¿ng trong Ph¿t giáo. Cüc ¿¿i và ¿¿o nghi¿p c¿a ngài quá ¿¿ ¿¿ chúng ta ¿¿t ni¿m tin vào nh¿ng l¿i khuyên c¿a ngài. ¿¿i s¿ nói v¿ sách An S¿ toàn th¿ và sön gi¿ là tiên sinh Chu An S¿ nh¿ sau: "...qü th¿t là m¿t quy¿n k¿ th¿ khuy¿n thi¿n b¿c nh¿t trong thiên h¿, n¿u so v¿i nh¿ng quy¿n sách khuy¿n thi¿n t¿m th¿¿ng khác, há có th¿ sánh cùng ¿¿¿c sao? Lòng tôi v¿n tin ch¿c r¿ng tiên sinh h¿n là b¿c B¿ Tát theo b¿n nguy¿n mà hi¿n thân c¿ s¿ ¿¿ thuy¿t pháp ¿¿ sinh." (Trích L¿i t¿a c¿a ¿¿i s¿ ¿n Quang) Chính ni¿m tin vào ¿¿i s¿ ¿n Quang ¿ã khuy¿n khích tôi ti¿p t¿c ¿¿c vào sách An S¿ toàn th¿, thay vì gác nó sang m¿t bên sau khi nh¿n ra có s¿ hi¿n di¿n c¿a nhân v¿t g¿i là V¿n X¿¿ng ¿¿ Quân. Và qü th¿t tôi ¿ã ¿¿t ni¿m tin không l¿m. Sau khi ¿¿c v&a

T¿p sách này ¿¿¿c sön d¿ch t¿ hai b¿n v¿n khuy¿n thi¿n b¿ng ch¿ Hán ¿¿¿c l¿u hành r¿ng rãi nh¿t. N¿i dung tuy không có gì quá sâu xa khó hi¿u, nh¿ng là nh¿ng nh¿n th¿c vô cùng thi¿t th¿c và l¿i l¿c trong cüc s¿ng, có th¿ giúp ng¿¿i ta thay ¿¿i c¿ cüc ¿¿i, hay nói theo cách c¿a ng¿¿i x¿a là "chuy¿n ¿¿i s¿ m¿ng". B¿n v¿n th¿ nh¿t là "Li¿u Phàm t¿ hün" hay B¿n ¿i¿u khuyên d¿y c¿a tiên sinh Viên Li¿u Phàm, do ông vi¿t ra ¿¿ k¿ l¿i câu chuy¿n c¿a chính cüc ¿¿i mình cho con cháu, ¿¿ng th¿i c¿ng thông qua ¿ó nêu rõ tính xác th¿c c¿a lý nhân qü, khuyên ng¿¿i ph¿i bi¿t s¿ s¿t tránh xa nh¿ng vi¿c x¿u ác và n¿ l¿c làm thi¿n. B¿n v¿n th¿ hai là "Du T¿nh Ý công ng¿ Táo th¿n ký" hay Chuy¿n Du T¿nh Ý g¿p th¿n B¿p, do ông Du T¿nh Ý k¿ l¿i cüc ¿¿i nhi¿u sóng gió c¿a mình cùng cüc h¿i ng¿ ly k¿ v¿i m¿t nhân v¿t mà ông tin ch¿c là th¿n B¿p (hay Táo quân), qua ¿ó ¿ã giúp ông nhìn l¿i ¿¿¿c n¿i tâm c¿a chính mình ¿¿ nh¿n ra và phân bi¿t ¿¿¿c nh¿ng ¿i¿u thi¿n ác th¿t rõ r¿t, nh¿ ¿ó ¿ã có th¿ h¿ quy¿t tâm "tránh ác làm thi¿n", và cüi cùng ¿¿t k¿t qü là ch¿m d¿t ¿¿¿c nh¿ng chüi ngày tai h¿a liên t¿c giáng xüng gia ¿ình ông, ¿¿ có th¿ s¿ng m¿t cách an vui h¿nh phúc cho ¿¿n tüi già. Nói cách khác, b¿ng s¿ thay ¿¿i tâm ý c¿a chính mình, ông ¿ã chuy¿n h¿a thành phúc. C¿ hai b¿n v¿n nêu rõ vi¿c "chuy¿n h¿a thành phúc" này ¿¿u ¿ã ¿¿¿c ¿¿i s¿ ¿n Quang ch¿n kh¿c in vào ph¿n ph¿ l¿c c¿a sách An S¿ toàn th¿ (b¿n Hán v¿n), ¿¿¿c x¿p ngay sau ph¿n Gi¿ng r¿ng ngh¿a lý bài v¿n Âm ch¿t. ¿¿i s¿ ¿n Quang ¿ã có nhi¿u hàm ý r¿t sâu xa khi ch¿n l¿u hành hai b¿n v¿n khuy¿n thi¿n này, và hi¿u qü l¿i l¿c c¿a vi¿c này ¿¿i v¿i ng¿¿i ¿¿c ¿ã ¿¿¿c ch¿ng minh m¿t cách rõ ràng qua th¿i gian.

Cách ¿ây h¿n 25 th¿ k¿, l¿n ¿¿u tiên trong l¿ch s¿ nhân löi, ¿¿c Ph¿t Thích-ca Mâu-ni ¿ã ch¿ ra r¿ng nh¿ng gì chúng ta nh¿n bi¿t v¿ chính b¿n thân mình qua tri giác thông th¿¿ng là không ¿úng th¿t. Trong khi ta luôn nh¿n bi¿t v¿ m¿t b¿n ngã c¿ th¿ ¿ang hi¿n h¿u nh¿ là trung tâm c¿a c¿ th¿ gi¿i quanh ta, thì ¿¿c Ph¿t d¿y r¿ng, cái b¿n ngã ¿¿i v¿i ta vô cùng quan tr¿ng ¿ó th¿t ra l¿i hoàn toàn không h¿ t¿n t¿i trong th¿c ti¿n theo nh¿ cách mà ta v¿n nh¿n bi¿t và mô t¿ v¿ nó. Kinh ¿i¿n g¿i nh¿ng l¿i d¿y v¿ n¿i dung này là giáo lý vô ngã. Tr¿i qua hàng ngàn n¿m ¿¿¿c truy¿n l¿i qua các th¿ h¿, nh¿ng l¿i d¿y v¿ vô ngã ¿ã tr¿ thành c¿t lõi c¿a h¿u nh¿ t¿t c¿ các tông phái khác nhau trong ¿¿o Ph¿t. Trong cüc s¿ng thông th¿¿ng, ph¿n l¿n nh¿ng ¿¿ng l¿c thôi thúc chúng ta n¿ l¿c làm vi¿c hay theo ¿üi m¿t m¿c tiêu nào ¿ó ¿¿u xüt phát t¿ trung tâm ¿i¿m là nh¿n th¿c v¿ s¿ t¿n t¿i ¿¿c l¿p c¿a b¿n thân ta. Chúng ta n¿ l¿c làm vi¿c, g¿y d¿ng s¿ nghi¿p ¿¿ b¿n thân ta không r¿i vào c¿nh nghèo hèn kh¿n khó, ¿¿ gia ¿ình c¿a ta không thua kém gia ¿ình c¿a ng¿¿i khác, ¿¿ con cái c¿a ta ¿¿¿c h¿c hành ¿¿n n¿i ¿¿n ch¿n... ¿ m¿c ¿¿ cao xa h¿n, ta tham gia höt ¿¿ng xã h¿i ¿¿ thôn xóm c¿a ta ¿¿¿c phát tri¿n, höc ¿¿ công ty, t¿ ch¿c c¿a ta ngày càng l¿n m¿nh, ¿¿ ¿¿t n¿¿c c¿a ta v¿¿n lên thành m¿t c¿¿ng qüc không thua kém lân bang... N¿u không có m¿t cái gì ¿ó "c¿a ta" trong m¿c tiêu phía tr¿¿c, ta s¿ c¿m th¿y h¿u nh¿ ch¿ng có gì ¿¿ thôi thúc ta ph¿i n¿ l¿c làm vi¿c c¿.

Hi¿n nay, vi¿c th¿c hành phóng sinh ¿¿¿c r¿t nhi¿u Ph¿t t¿ quan tâm. Nh¿ng trong khi th¿c hành, nhi¿u ng¿¿i c¿ng ¿ã g¿p không ít tr¿ ng¿i. M¿t ph¿n là t¿ nh¿ng bi¿n lün ph¿n bác c¿a ng¿¿i khác, xüt phát t¿ nh¿ng sai l¿m có th¿t c¿a m¿t s¿ ng¿¿i khi phóng sinh. M¿t ph¿n khó kh¿n n¿a là do nh¿n th¿c ch¿a ¿¿y ¿¿ v¿ ý ngh¿a phóng sinh, khi¿n ng¿¿i th¿c hành ¿ôi khi không kh¿i t¿ mình b¿n khön th¿i chí. Cüi cùng, tr¿ ng¿i th¿¿ng g¿p nh¿t v¿n là cách th¿c hay nghi th¿c c¿ th¿ ¿¿ th¿c hành m¿t cüc phóng sinh ¿ nhi¿u n¿i th¿¿ng khác bi¿t nhau - ¿ôi khi có ph¿n không h¿p lý - khi¿n ng¿¿i Ph¿t t¿ r¿t khó v¿ng tâm làm theo. D¿a vào l¿i d¿y c¿a các b¿c cao t¿ng danh s¿ nh¿ ¿¿i s¿ Liên Trì, ¿¿i s¿ ¿n Quang, T¿ Vân Sám ch¿ Tuân Th¿c, C¿ s¿ T¿ng ¿¿i K¿... chúng tôi biên sön b¿n C¿m nang phóng sinh này v¿i n¿i dung ¿¿y ¿¿ và ti¿n d¿ng, hy v¿ng có th¿ giúp ích, t¿o s¿ d¿ dàng và c¿ng c¿ quy¿t tâm cho nh¿ng ng¿¿i th¿c hành phóng sinh.

T¿p sách này ¿¿¿c h¿c gi¿ ¿oàn Trung Còn biên sön cách ¿ây h¿n n¿a th¿ k¿, t¿ nhi¿u ngu¿n t¿ li¿u khác nhau trong Ph¿t giáo, mà trong ¿ó ch¿ y¿u là các kinh B¿n sanh (chuy¿n ti¿n thân ¿¿c Ph¿t) và ¿¿i Bát Ni¿t-bàn. M¿c tiêu c¿a sön gi¿ có th¿ d¿ dàng th¿y ¿¿¿c qua h¿u h¿t n¿i dung các câu chuy¿n, vì ¿ã ¿¿¿c ch¿n l¿c m¿t cách khá nh¿t quán xoay quanh tr¿c ch¿ ¿¿ chính là các v¿n ¿¿ luân lý, ¿¿o ¿¿c. Bên c¿nh ¿ó, nh¿ng v¿n ¿¿ nh¿ ¿¿c tin, lu¿t nhân qu¿ và các ph¿n giáo lý c¿n b¿n nh¿ Tam quy, Ng¿ gi¿i c¿ng ¿¿¿c ¿¿a vào. Tuy ra ¿¿i khá s¿m trong dòng v¿n h¿c Ph¿t giáo, nh¿ng cho ¿¿n nay, ¿i¿m thú v¿ c¿a ¿¿c gi¿ khi ¿¿c l¿i t¿p sách này là v¿n có th¿ nh¿n ra ¿¿¿c nh¿ng v¿n ¿¿ quen thu¿c v¿i cu¿c s¿ng hi¿n nay c¿a b¿n thân mình. Có th¿ xem ¿ây là m¿t s¿ minh h¿a phong phú và lý thú cho nh¿ng bài gi¿ng v¿ giáo lý nhà Ph¿t. Và có l¿ ¿ây c¿ng chính là lý do giúp cho t¿p sách ¿¿¿c ¿¿c gi¿ n¿ng nhi¿t ¿ón nh¿n ngay t¿ khi v¿a m¿i ra ¿¿i. N¿m 1998, NXB Thu¿n Hóa ¿ã cho tái b¿n t¿p sách này ¿¿ ¿áp ¿ng nhu c¿u c¿a ¿ông ¿¿o b¿n ¿¿c. Th¿ nh¿ng, n¿a th¿ k¿ là m¿t quãng th¿i gian khá dài, và s¿ t¿n t¿i c¿a tác ph¿m không có ngh¿a là nó hoàn toàn không có ít nhi¿u nh¿ng ¿i¿m không phù h¿p v¿i ¿¿c gi¿ hi¿n nay. Th¿y ¿¿¿c ¿i¿u ¿ó, tr¿¿c khi tái b¿n l¿n này chúng tôi ¿ã ti¿n hành vi¿c hi¿u ¿ính l¿i toàn b¿ n¿i dung c¿ng nh¿ nhu¿n s¿c ph¿n v¿n ch¿¿ng trong tác ph¿m. Trong khi làm công vi¿c này, chúng tôi c¿n c¿ vào nh¿ng t¿ li¿u g¿c mà sön gi¿ ¿ã s¿ d¿ng tr¿¿c ¿ây, ph¿n l¿n là nh¿ng b¿ kinh mà sön gi¿ ¿ã trích ra các m¿u chuy¿n trong sách này. M¿t khác, chúng tôi v¿n c¿ g¿ng gi¿ l¿i tính ch¿t gi¿n d¿, trong sáng và d¿ hi¿u c¿a t¿p sách, không ¿i sâu vào nh¿ng v¿n ¿¿ mang tính tri¿t h¿c hay nh¿ng lu¿n lý ph¿c t¿p, vì có th¿ là không phù h¿p l¿m v¿i ¿ông ¿¿o ¿¿c gi¿ thu¿c t¿ng l¿p bình dân. Trong m¿t s¿ câu chuy¿n, chúng tôi không s¿ d¿ng l¿i trích d¿n nguy&eci

Chuy¿n trong thiên h¿, n¿u không có ch¿ng c¿ rõ ràng, ch¿ d¿a vào l¿i nói thì không ¿¿ ¿¿ ¿¿t ni¿m tin. Nh¿ng n¿u có ch¿ng c¿ rõ ràng, ¿ã ¿¿¿c kh¿o nghi¿m k¿, thì nh¿ng l¿i ¿y nh¿t ¿¿nh là chân th¿t. Nh¿ng chuy¿n ni¿m Ph¿t ¿¿¿c vãng sinh [ghi chép ¿ ¿ây] ¿¿u là có ch¿ng c¿ rõ ràng, ¿ã ¿¿¿c kh¿o nghi¿m k¿. B¿i trong thiên h¿, muôn vi¿c ¿¿u có th¿ gi¿ t¿o, ch¿ riêng m¿t chuy¿n s¿ng ch¿t là hoàn toàn không th¿ nào có m¿y may gi¿ t¿o. T¿ x¿a ¿¿n nay, các b¿c thánh hi¿n hào ki¿t, vì ng¿¿i gi¿ng gi¿i giáo pháp, bàn lün ¿¿o ¿¿c, tu hành theo nhân ngh¿a, s¿ l¿¿ng r¿t nhi¿u, không ch¿ là ngàn v¿n.... Nh¿ng các v¿ ¿y ¿¿n khi qua ¿¿i, n¿u không ph¿i do b¿nh t¿t n¿m trên gi¿¿ng mà ch¿t, thì c¿ng là do tüi già mà ch¿t. N¿u nh¿ nói ¿¿n nh¿ng vi¿c nh¿ bi¿t tr¿¿c ngày gi¿ mình s¿ ch¿t, t¿m r¿a s¿ch s¿ r¿i ng¿i an nhiên mà ¿i, höc có mùi h¿¿ng l¿ t¿a th¿m kh¿p nhà, höc nghe ti¿ng nh¿c tr¿i réo r¿t nghênh ¿ón, thì t¿ thü khai thiên l¿p ¿¿a ¿¿n nay ch¿a t¿ng nghe dù ch¿ m¿t v¿ trong s¿ ¿ó ¿¿t ¿¿¿c. Ch¿ riêng ¿¿i v¿i nh¿ng ng¿¿i ni¿m Ph¿t thì nh¿ng ¿i¿m lành lúc lâm chung nh¿ v¿y th¿t không ch¿ có m¿t hai tr¿¿ng h¿p. Cho nên, không ai ¿¿¿c th¿ d¿ng t¿t ¿¿p h¿n ng¿¿i ni¿m Ph¿t, mà c¿ng không ai tôn quý h¿n ng¿¿i ni¿m Ph¿t. Vào giây phút lâm chung n¿u ¿ã ¿¿¿c an nhiên nh¿ th¿, thì ch¿ tái sinh v¿ nh¿t ¿¿nh ph¿i là n¿i phúc ¿¿c phi th¿¿ng. Vì sao ng¿¿i ta không ch¿u suy xét k¿ ch¿ riêng ¿ m¿t ¿i¿m này?

M¿c ¿ích c¿a quy¿n sách này là trình bày ph¿¿ng pháp th¿c hành thi¿n quán vipassana. Tôi l¿p l¿i, ph¿¿ng pháp th¿c hành. ¿ây là m¿t kim ch¿ nam thi¿n t¿p, là nh¿ng l¿i h¿¿ng d¿n chi ti¿t, t¿ng b¿¿c t¿ng b¿¿c m¿t cho ph¿¿ng pháp thi¿n quán (insight meditation). Tôi th¿y chúng ta ¿ã có khá nhi¿u nh¿ng quy¿n sách bàn v¿ các khía c¿nh tri¿t lý và lý thuy¿t c¿a thi¿n t¿p Ph¿t giáo. Có nhi¿u quy¿n r¿t hay. Nh¿ng ¿ây là m¿t quy¿n sách vi¿t v¿ th¿c hành. Tôi vi¿t quy¿n sách này cho nh¿ng ng¿¿i mu¿n th¿c t¿p thi¿n quán, và nh¿t là cho nh¿ng ai mu¿n b¿t ¿¿u ngay bây gi¿. Ý ¿¿nh c¿a tôi là mu¿n trao cho b¿n nh¿ng d¿ ki¿n c¿n b¿n c¿n thi¿t, ¿¿ giúp b¿n có th¿ kh¿i ¿¿u cho suôn s¿. Tôi ngh¿, ch¿ nh¿ng ai th¿t s¿ th¿c hành theo nh¿ng l¿i ch¿ d¿n ¿ ¿ây m¿i có th¿ nói là tôi ¿ã thành công hay th¿t b¿i. Và ch¿ có nh¿ng ai th¿c hành ¿¿u ¿¿n và tinh ti¿n m¿i có th¿ phê bình nh¿ng n¿ l¿c c¿a chúng tôi. Tôi ngh¿, không có b¿t c¿ m¿t quy¿n sách nào có th¿ trình bày ¿¿¿c h¿t t¿t c¿ nh¿ng v¿n ¿¿ mà m¿t thi¿n sinh có th¿ g¿p ph¿i. Cu¿i cùng r¿i chúng ta c¿ng c¿n ph¿i tìm ¿¿n m¿t v¿ th¿y có kh¿ n¿ng. Nh¿ng trong lúc này, ¿ây là nh¿ng quy lu¿t n¿n t¿ng và c¿n b¿n mà tôi mu¿n chia s¿ v¿i b¿n. Hi¿u rõ ¿¿¿c nh¿ng gì tôi trình bày trong nh¿ng trang k¿, s¿ giúp b¿n ti¿n ¿¿¿c nh¿ng b¿¿c th¿t xa trên con ¿¿¿ng thi¿n t¿p. Có nhi¿u ph¿¿ng pháp thi¿n t¿p (meditation) khác nhau. Trong b¿t c¿ truy¿n th¿ng tôn giáo l¿n nào, c¿ng có nh¿ng ph¿¿ng cách mà ta th¿¿ng g¿i là t¿nh tâm, höc thi¿n. Danh t¿ này th¿¿ng ¿¿¿c dùng v¿i tính cách chung chung. C¿ng xin b¿n hi¿u r¿ng, trong quy¿n sách này chúng tôi ch¿ ¿¿c bi¿t nói v¿ thi¿n vipassana trong truy¿n th¿ng Ph¿t giáo Nam tông mà thôi. Vipassana th¿¿ng ¿¿¿c d¿ch t¿ ti¿ng Pali sang là Minh sát tu¿, hay còn g¿i là thi¿n quán. M¿c ¿ích c¿a löi thi¿n này là mang l¿i cho hành gi¿ m¿t tu¿ giác, hi¿u ¿¿¿c t¿ tính c¿a m¿i v¿t và nhìn th¿y sâu s¿c ¿¿¿c s¿ v¿n hành c¿a t¿t c¿ m¿i hi¿n t¿¿ng trong cu¿c s¿ng.

Truy¿n c¿ Ph¿t giáo là m¿t bông hoa trong nh¿ng bông hoa truy¿n c¿ trên kh¿p th¿ gi¿i, và là m¿t bông hoa vô cùng ¿¿c ¿áo. Tính cách ¿¿c ¿áo này có ¿¿¿c là do s¿ hình thành c¿a chúng, không ch¿ hoàn toàn d¿a vào nh¿ng ¿i¿u tai nghe m¿t th¿y c¿a con ng¿¿i và ¿¿¿c k¿ l¿i qua s¿ phóng ¿¿i c¿ng nh¿ sáng t¿o c¿a trí t¿¿ng t¿¿ng nh¿ các löi truy¿n c¿ nói chung, mà ph¿n l¿n truy¿n c¿ Ph¿t giáo ¿¿u có xu¿t x¿ t¿ nh¿ng kinh ¿i¿n c¿ng nh¿ ¿¿¿c ¿¿t trên n¿n t¿ng c¿a nh¿ng giáo pháp do chính ¿¿c Ph¿t ¿ã truy¿n d¿y. ¿¿c bi¿t là giáo lý nhân qu¿. ¿¿c ¿i¿m này khi¿n cho t¿t c¿ nh¿ng câu truy¿n c¿ trong Ph¿t giáo v¿a duy trì ¿¿¿c tính ch¿t bình d¿ và h¿p d¿n v¿n có c¿a th¿ löi truy¿n c¿, l¿i v¿a hàm ch¿a nh¿ng bài h¿c ¿¿o ¿¿c luân lý, nh¿ng tri¿t lý s¿ng sâu xa, và trên t¿t c¿ là nh¿ng chân lý v¿ cu¿c s¿ng do ¿¿c Ph¿t Thích-ca Mâu-ni khám phá và truy¿n d¿y l¿n ¿¿u tiên trong l¿ch s¿ nhân löi t¿ cách ¿ây h¿n 25 th¿ k¿. Qua h¿n m¿t tr¿m câu truy¿n c¿ bao g¿m t¿ nh¿ng truy¿n ¿ã x¿y ra höc ¿¿¿c k¿ vào th¿i ¿¿c Ph¿t còn t¿i th¿, cho ¿¿n nh¿ng truy¿n ti¿n thân ¿¿c Ph¿t v¿n ¿¿¿c r¿t nhi¿u ng¿¿i bi¿t ¿¿n qua Kinh B¿n sanh (Jãtaka), c¿ng nh¿ nh¿ng truy¿n có ngu¿n g¿c dân gian ¿¿¿c k¿ l¿i b¿ng nh¿n th¿c c¿a ng¿¿i Ph¿t t¿… t¿p sách này s¿ d¿n d¿t ¿¿c gi¿ vào m¿t th¿ gi¿i lý t¿¿ng và t¿¿i ¿¿p, n¿i ¿I¿U THI¿N luôn ¿¿¿c tôn vinh và ¿I¿U ÁC luôn b¿ chê bai, tr¿ng tr¿. Xét cho cùng, ¿ó ch¿ng ph¿i là ni¿m m¿ ¿¿c khát khao và m¿c tiêu h¿¿ng ¿¿n t¿ muôn ¿¿i c¿a nhân löi ¿ó sao? V¿i nh¿ng nh¿n xét trên, xin trân tr¿ng gi¿i thi¿u tuy¿n t¿p Truy¿n c¿ Ph¿t giáo này cùng b¿n ¿¿c g¿n xa. Mong r¿ng t¿p sách s¿ mang l¿i cho quý ¿¿c gi¿ không ch¿ là nh¿ng phút giây th¿ giãn thöi mái, mà còn là nh¿ng chiêm nghi¿m sâu xa có th¿ làm thay ¿¿i cu¿c s¿ng theo h¿¿ng t¿t ¿¿p h¿n. N¿u ¿¿¿c nh¿ th¿, ¿ó s¿ là ni¿m h¿nh phúc vô biên dành cho nh¿ng ng¿¿i ¿ã tham gia th¿c hi¿n.

T¿p sách này là b¿n Vi¿t d¿ch t¿ m¿t bài gi¿ng c¿a ¿¿c ¿¿t-lai L¿t-ma XIV, ¿¿¿c ngài Rajiv Mehrotra - ¿¿ t¿ c¿a ¿¿c ¿¿t-lai L¿t-ma - tr¿c ti¿p ban cho chúng tôi cùng v¿i 5 bài gi¿ng khác n¿a, kèm theo m¿t v¿n b¿n cho phép chuy¿n d¿ch t¿t c¿ sang Vi¿t ng¿ và phát hành ¿ d¿ng song ng¿ Anh-Vi¿t. Ba ¿i¿m tinh y¿u trên ¿¿¿ng tu t¿p là bài gi¿ng gi¿i chi ti¿t v¿ ý ngh¿a m¿t bài k¿ r¿t n¿i ti¿ng c¿a ¿¿i s¿ Tongskhapa (Tông-khách-ba). M¿c dù ¿ây là m¿t ph¿n giáo pháp r¿t uyên áo, không d¿ n¿m hi¿u, nh¿ng ¿¿c ¿¿t-lai L¿t-ma ¿ã h¿t s¿c khéo léo trong s¿ trình bày m¿ch l¿c và lu¿n gi¿i ch¿t ch¿, khi¿n cho ng¿¿i ¿¿c có th¿ n¿m hi¿u ¿¿¿c t¿ng v¿n ¿¿ theo m¿t trình t¿ ti¿n d¿n lên. Qua ¿ó, nh¿ng ph¿n tinh y¿u c¿a giáo pháp ¿¿¿c gi¿ng rõ và ng¿¿i ¿¿c có ¿¿¿c c¿ h¿i ¿¿ h¿c h¿i bài k¿ c¿a ngài Tongskhapa m¿t cách d¿ dàng h¿n r¿t nhi¿u so v¿i khi ch¿ ¿¿c nguyên b¿n. Ngoài ra, vi¿c trình bày song ng¿ Anh-Vi¿t c¿ng là m¿t l¿i th¿ r¿t l¿n cho các ¿¿c gi¿ s¿ d¿ng ¿¿¿c ti¿ng Anh, vì có th¿ ¿¿i chi¿u ngay t¿ng câu v¿n, ¿ön v¿n c¿a nguyên tác n¿u th¿y còn có ch¿ khó hi¿u. Chúng tôi thành kính tri ân ¿¿c ¿¿t-lai L¿t-ma XIV và ngài Rajiv Mehrotra ¿ã dành cho chúng tôi m¿t ¿¿c ân ngoài c¿ s¿ mong ¿¿i khi ban t¿ng nh¿ng giáo pháp này, và chúng tôi c¿ng ng¿m hi¿u r¿ng ¿ây là m¿t món quà vô giá mà các ngài mu¿n thông qua chúng tôi ¿¿ g¿i t¿ng t¿t c¿ Ph¿t t¿ Vi¿t Nam, nh¿ng ai mong mu¿n ¿¿¿c h¿c h¿i Chánh pháp c¿a ¿¿c Th¿ Tôn t¿ l¿i d¿y c¿a các b¿c cao t¿ng ¿¿¿ng ¿¿i. Chúng tôi c¿ng c¿m t¿ Lobsang Jordhen ¿ã chuy¿n d¿ch t¿ T¿ng ng¿ sang Anh ng¿ ¿¿ chúng tôi có c¿ h¿i Vi¿t d¿ch và gi¿i thi¿u cùng ¿¿c gi¿ Vi¿t Nam. Xin c¿m ¿n Jeremy Russell ¿ã làm công vi¿c hi¿u ¿ính b¿n Anh ng¿.

Thiên ¿¿¿ng và ¿¿a ng¿c là nh¿ng khái ni¿m h¿u nh¿ không xa l¿ ¿¿i v¿i b¿t c¿ ai trong chúng ta. Tuy v¿y, trong th¿c t¿ thì chúng ta luôn có nh¿ng cách hi¿u và c¿m nh¿n khác nhau v¿ các khái ni¿m này. Ng¿¿c dòng th¿i gian, có l¿ nhân löi ¿ã t¿ng bi¿t ¿¿n nh¿ng khái ni¿m v¿ thiên ¿¿¿ng và ¿¿a ng¿c t¿ xa x¿a l¿m. Trong h¿u h¿t -n¿u không nói là t¿t c¿ - các n¿n v¿n minh t¿i c¿ c¿a nhân löi ¿¿u th¿y xüt hi¿n nh¿ng khái ni¿m t¿¿ng t¿ v¿ thiên ¿¿¿ng và ¿¿a ng¿c. Nh¿ng tôn giáo xüt hi¿n s¿m nh¿t mà chúng ta còn ¿¿¿c bi¿t, c¿ng không m¿t tôn giáo nào không có nh¿ng khái ni¿m này, cho dù m¿i n¿i có th¿ dùng nh¿ng tên g¿i khác nhau, và cách mô t¿, di¿n ¿¿t hay ni¿m tin vào nh¿ng khái ni¿m này c¿ng không ph¿i là hoàn toàn gi¿ng nhau. Tuy nhiên, có m¿t ¿i¿u mà chúng ta có th¿ d¿ dàng nh¿n ra ¿ t¿t c¿ nh¿ng cách hi¿u khác nhau v¿ thiên ¿¿¿ng và ¿¿a ng¿c, ¿ó là tính cách th¿ng nh¿t v¿ s¿ t¿¿ng ph¿n c¿a hai khái ni¿m này và tính ch¿t r¿n ¿e, giáo d¿c c¿a chúng. Gi¿ng nhau v¿ ¿¿i th¿ nh¿ng khác nhau v¿ nh¿ng khía c¿nh chi ti¿t, tính cách "¿¿i ¿¿ng ti¿u d¿" này qü th¿t là m¿t b¿ng ch¿ng cho th¿y có r¿t nhi¿u ¿i¿u ¿¿ t¿t c¿ chúng ta - v¿i t¿ cách là nh¿ng con ng¿¿i - quan tâm tìm hi¿u v¿ nh¿ng khái ni¿m này. T¿ m¿t góc ¿¿ nào ¿ó, có th¿ nói là chúng vô cùng thi¿t y¿u ¿¿i v¿i cüc s¿ng c¿a m¿i chúng ta, và n¿u nói theo cách di¿n ¿¿t c¿a Dostoyevsky thì ¿ó chính là nh¿ng khái ni¿m mà "n¿u không có c¿ng c¿n ph¿i d¿ng lên cho có". T¿p sách m¿ng này không có tham v¿ng ¿¿ c¿p ¿¿n ch¿ ¿¿ trên m¿t cách bao quát c¿ th¿i gian và không gian, mà ch¿ mong mün thông qua nh¿ng gì ¿¿¿c truy¿n l¿i t¿ thü xa x¿a ¿¿ nêu lên m¿t s¿ nh¿n xét, phân tích r¿t g¿n g¿i và thi¿t th¿c v¿ nh¿ng khái ni¿m thiên ¿¿¿ng và ¿¿a ng¿c. M¿i chúng ta có th¿ tin nh¿n höc không tin nh¿n, có th¿ hi¿u theo cách này höc cách khác, và b¿n thân ng¿¿i vi¿t c¿ng ¿ã v¿n d¿

Tiên sinh biên sön sách này, m¿i khi nêu ra m¿t ph¿n ngh¿ lu¿n ¿¿u c¿u xét th¿t rõ trong nguyên b¿n, ¿¿ giúp cho ng¿¿i ¿¿c có th¿ nh¿n hi¿u rõ ràng, l¿i kh¿o c¿u r¿ng thêm ¿¿n c¿ nh¿ng sách v¿, kinh ¿i¿n c¿a Nho, Lão, Ph¿t, l¿y ¿ó làm ch¿ tham kh¿o [¿¿ b¿ sung] ¿¿y ¿¿. Tiên sinh ch¿u khó nh¿c, ¿êm ng¿ không yên gi¿c, ngày ¿n ch¿ng th¿y ngon, [¿¿ h¿t c¿ tâm ý vào công vi¿c]. B¿n th¿o vi¿t ra m¿t ba tháng m¿i hoàn t¿t, tôi li¿n tuy¿n ch¿n th¿ khéo kh¿c b¿n in ¿¿ có th¿ l¿u truy¿n r¿ng rãi. Ch¿ mong sao nh¿ng ng¿¿i ¿¿c ¿¿¿c sách này có th¿ xem ¿ây nh¿ m¿t ti¿ng chuông trong ¿êm khuya thanh v¿ng [giúp ng¿¿i t¿nh ng¿], nh¿ l¿¿ng th¿c lúc ¿ói thi¿u [giúp ng¿¿i no lòng], ngày ngày ¿¿t sách ngay n¿i thu¿n ti¿n ¿¿ th¿¿ng xem ¿i xem l¿i, ¿t trí tu¿ s¿ ¿¿¿c khai m¿, ph¿¿c duyên t¿ nhiên v¿ng ch¿c sâu dày. ¿¿n nh¿ nh¿ng ch¿ dò t¿n ngu¿n c¿i, hi¿n l¿ ngh¿a uyên áo c¿a sách này, r¿c r¿ sáng t¿ muôn ph¿n, thì ¿¿¿ng th¿i ¿t không thi¿u nh¿ng b¿c th¿c gi¿ sáng su¿t [t¿ nh¿n bi¿t], tôi ¿âu c¿n ph¿i ng¿i khen x¿ng tán.

Nho giáo, ¿¿o giáo và Ph¿t giáo là ba cái ngu¿n g¿c v¿n hóa c¿a dân t¿c Vi¿t nam ta t¿ x¿a. Nho giáo d¿y ta bi¿t cách x¿ k¿ ti¿p v¿t, khi¿n ta bi¿t ¿¿¿ng ¿n ¿ cho ph¿i ¿¿o làm ng¿¿i. ¿¿o giáo l¿y ¿¿o làm ch¿ t¿ c¿ v¿ tr¿ và d¿y ta nên l¿y thanh t¿nh vô vi n¿i yên l¿ng. Ph¿t giáo d¿y ta bi¿t cu¿c ¿¿i là kh¿ não, ¿¿a ta ¿i vào con ¿¿¿ng gi¿i thoát, ra ngoài cu¿c ¿o hóa ¿iên ¿¿o mà vào ch¿ Ni¿t-bàn yên vui.Ba h¿c thuy¿t ¿y thành ra ba tôn giáo, ng¿¿i ta th¿¿ng g¿i là Tam giáo, ¿¿u có ¿nh h¿¿ng r¿t sâu v¿ ¿¿¿ng tin t¿¿ng và s¿ hành vi trong cu¿c sinh höt c¿a ta ngày x¿a. ¿¿n nay cu¿c ¿¿i thay ¿¿i, ng¿¿i ta theo khuynh h¿¿ng v¿t ch¿t, coi r¿ nh¿ng ¿i¿u ¿¿o lý nhân ngh¿a. ¿ó c¿ng là s¿ d¿i ¿¿i bi¿n hóa trong cu¿c ¿¿i.¿¿i là bi¿n hóa không có gì là th¿¿ng ¿¿nh. M¿i m¿t cu¿c bi¿n hóa l¿i gi¿ng m¿t m¿t xích trong cái dây xích, r¿i cái n¿ ti¿p giáp cái kia, thành cái dây dài không bi¿t ¿âu là cùng t¿n. S¿ bi¿n hóa tu¿n hoàn ¿y, k¿ th¿c ra không có gì là chu¿n ¿ích nh¿t ¿¿nh, ch¿ng qua là nó theo th¿i mà luân chuy¿n. Cái tr¿¿c ta cho là t¿t, thì bây gi¿ ta cho là x¿u; cái bây gi¿ ta cho là hay, sau này ng¿¿i ta l¿i cho là d¿. D¿ d¿, hay hay vô th¿¿ng vô ¿¿nh, thành ra nh¿ cái trò qu¿ thu¿t làm cho ng¿¿i ta mê höc.Các b¿c thánh hi¿n ¿¿i tr¿¿c, bi¿t rõ nh¿ng ¿i¿u ¿y, mu¿n tìm ra m¿t con ¿¿¿ng mà ¿i trong ¿ám t¿i t¿m m¿ m¿t, nên m¿i l¿p ra h¿c thuy¿t n¿, tôn giáo kia ¿¿ ¿¿a ng¿¿i ta ¿i cho kh¿i m¿c ph¿i chông gai nguy hi¿m. Nho giáo, ¿¿o giáo và Ph¿t giáo ¿¿u có m¿t quan ni¿m nh¿ th¿ c¿. Song m¿i m¿t h¿c thuy¿t có m¿t tôn ch¿ và m¿t ph¿¿ng pháp riêng ¿¿ h¿c ¿¿o tu thân, cho nên cách lu¿n lý, cách l¿p giáo và s¿ hành ¿¿o có nhi¿u ch¿ khác nhau.