Edebiyatta Posthümanizm - Sümeyra Buran - Bog

Yirmi birinci yüzy¿l ile birlikte ivme kazanan NBIC (nanoteknoloji, biyoteknoloji, enformasyon teknolojileri ve bili¿im bilim) teknolojileri al¿¿¿lageldik kavramlar üzerinden yap¿lan geleneksel insan tan¿mlar¿n¿ ve insana yükledi¿imiz de¿erleri de¿i¿tirmektedir. ¿nsan¿n ve döan¿n 'döas¿n¿' de¿i¿tirmenin e¿i¿inde olan kök hücre arät¿rmalar¿, yeniden üreme biyoteknolojileri, sentetik biyoloji, insan genom ve gen-tasar¿m teknolojilerinden, klonlama teknolojileri, türler aras¿ organ nakil teknolojileri ve suni hayat ve yapay yäam ortamlar¿na kadar birçok biyomedikal, biyoteknolojik ve sibernetik bulu¿ yeni bir dönüm noktas¿n¿ ya da insanl¿k tarihinde yeni bir k¿r¿lmay¿ i¿aret etmektedir. Söz konusu geli¿melere e¿lik eden dü¿ünsel de¿i¿imler ise insana ve döaya dair genel geçer ve asla de¿i¿mez diye adland¿rd¿¿¿m¿z temel kategorileri sorgulayarak dönü¿ümün gereklili¿ini vurgulamaktad¿r. Posthümanizm bu dönü¿ümlerin bir yans¿mas¿ olarak, geçmi¿, bugün ve gelecek aras¿ndaki bälar¿ irdeler; bu bälamda da insan, insan-ötesi/ üstü/sonras¿/d¿¿¿/ alternatif senaryolar üretir/sunar. Bütün bu geli¿meleri ve dönü¿ümleri ele almay¿ amaçlayan Posthümanizm Serisi'nin ilk kitab¿ olan Edebiyatta Posthümanizm, Bat¿ toplumlar¿n¿ ideolojisini ve zihniyetini yüzy¿llard¿r besleyen insan¿ evrenin merkezi kabul eden anlay¿¿ biçiminin vuku buldu¿u insan/döa, insan/insan-olmayan gibi ikili dü¿ünce sistemini kökten çökerten posthümanizm kuramlar bütününün edebi yaz¿nda nas¿l kavramsallät¿r¿ld¿¿¿n¿ sorgulamaktad¿r. Bu bälamda, bu kitap Posthümanizm ve Edebiyat ili¿kisini derinlemesine inceleyen farkl¿ cörafyalarda ve farkl¿ dönemlerde yaz¿lm¿¿ çe¿itli Osmanl¿-Türk ve Bat¿ edebiyatlar¿ndan örnekleri posthümanist kuramsal yaklä¿mlar çerçevesinde analiz ederek insan ötesi yäam türlerinin edebiyattaki yans¿malar¿n¿ tart¿¿¿r. Seçilen eserlerde posthümanizmin feminizm, ekoele¿tiri, biyopolitika ve transhümanizm gibi kuramlarla birbirlerine katk¿s¿ dörultusunda yak¿ndan ili¿kisi incelenmektedir.
"Temel bir yap¿t. Türk miras¿n¿n derin bilgeli¿i ve bilgisi ile posthüman söylemi aras¿nda - veya tam tersi - köprü kuran bir yap¿ tä¿. Ne oldu¿umuzun - bireyler olarak, türler olarak, gezegen olarak - daha fazla anlä¿lmas¿na yönelik yerel ve küreselin, dünün, bugünün ve yar¿n¿n bulu¿tu¿u edebi bir geli¿im yolculu¿u."
- Francesca Ferrando, New York Üniversitesi, ABD